SŁYSZENIE I ROZUMIENIE

WIEK

NADAWANIE (MOWA)

– reaguje na głośne dźwięki,

– reaguje śmiechem, gdy do niego mówimy,

– gdy słyszy głos mamy, uspokaja się,

-na słyszany dźwięk wzmaga lub osłabia ssanie,

0-3 m.ż.

-głuży (wydaje dźwięki podobne do gruchania),

-radośnie piszczy, słysząc znajomy głos, dźwięk,

– swoje potrzeby sygnalizuje płaczem,

-komunikuje swoje potrzeby za pomocą zróżnicowanego płaczu, np. gdy jest głodne,

– odwraca głowę, szukając źródła dźwięku,

– reaguje na zabawki wydające dźwięki oraz zmiany tonu głosu,

– reaguje na muzykę,

4-6 m.ż.

– gaworzy,

-odpowiada, gaworząc, uśmiechając się oraz poruszając rękami i nogami na kierowane do niego komunikaty,

– odwraca się i patrzy w kierunku źródła dźwięku,

– skupia uwagę, gdy do niego mówimy,

-wskazuje palcem, np.: „gdzie jest mama/lampa”,

-uczestniczy w prostych zabawach paluszkowych, np. „Idzie rak”, „Warzyła myszka”,

– wykonuje proste polecenia, np. „daj”

7-12 m.ż.

– intensywnie gaworzy: ta-ta-ta, ba-ba-ba,

– komunikuje się dźwiękiem, chcąc na siebie zwrócić uwagę,

– wykorzystuje gesty i mimikę,

-pojawiają się pierwsze słowa, np.: mama, tata, baba,

-pierwsze słowa utworzone przez dziecko nie muszą być kojarzone z konkretnym przedmiotem,

– wskazuje niektóre części ciała,

– wykonuje proste polecenia, np. „zrób papa”,

-słucha krótkich bajek, wierszyków, opowiadań,

-wskazuje przedmioty w najbliższym otoczeniu,

1-2 r.ż.

-stosuje wyrazy dźwiękonaśladowcze, np. bach, hau,

– występują echolalie (powtarzanie usłyszanych wyrazów),

– występują zwroty dwuwyrazowe, np. „mama daj”,

– wymawia samogłoski (bez nosówek) i niektóre spółgłoski,

– rozróżnia przeciwieństwa, np. chodź-stój,

– wykonuje złożone polecenia, np. „weź misia i chodź do mamy”,

– wskazuje części ciała,

2-3 r.ż.

– nazywa przedmioty znajdujące się w najbliższym otoczeniu,

– wymawia głoski: k, g, l,

– trudniejsze głoski zastępuje łatwiejszymi, np. sz=s, r=l/j,

– pyta „co to?”,

– stosuje przeczenia, np. „nie ma mamy”,

– używa liczby mnogiej,

– pytane jak się nazywa, podaje imię,

– reaguje na głos osoby znajdującej się w innym pokoju oraz dźwięki usłyszane z radia i telewizji,

– rozpoznaje prawidłową wymowę wyrazów, np. sanki – sianki,

3-4 r.ż.

– jest rozumiane przez inne osoby,

– buduje coraz dłuższe wypowiedzi,

– odpowiada na proste pytania,

– zadaje pytania,

– upraszcza najtrudniejsze głoski, np. sz, cz, ż, dź, r,

– może pojawić się rozwojowa niepłynność mowy,

-słucha i odpowiada na proste pytania dotyczące krótkiego opowiadania,

– rozumie, co mówią inne osoby,

4-5 r.ż.

– zadaje bardzo dużo pytań,

– wymawia najtrudniejsze głoski: sz, cz, ż, dź, r,

– buduje zdania bardziej złożone,

– używa coraz więcej przymiotników,

– potrafi opowiedzieć prostą historyjkę,

– stosuje proste reguły gramatyczne,

-rozumie trudniejsze instrukcje,

-potrafi wysłuchać dłuższego opowiadania oraz bajki i rozumie ich morał,

-rozumie określenia stosunków przestrzennych,

– prawidłowo interpretuje znaki symboliczne

5-6 r.ż.

– mowa jest wyraźna i poprawna,

– wypowiada wszystkie głoski,

– prawidłowo buduje zdania,

– odpowiada na złożone pytania, używając złożonych wypowiedzi,

– opowiada, co widzi na obrazku,

– rozmawia na dany temat z różnymi osobami,

-używa słów do określania stosunków przestrzennych,

– nazywa podstawowe figury geometryczne