Stwarzanie okazji do komunikacji – strategie komunikacyjne

• Poza zasięgiem – jeśli dziecko bardzo np. lubi oglądać określone filmy, umieść płytę tak wysoka, aby samo nie było w stanie jej dosięgnąć; będzie musiało się z tobą porozumieć, by dostać to, czego pragnie, musi wskazać palcem, użyć obrazków lub w jakiś sposób cię o to poprosić.
• W pojemnikach/słoikach – jeśli dziecko ma swoje ulubione przekąski np. winogrona czy chrupki i może pójść do kuchni i wziąć je, kiedy tylko ma na to ochotę, należy umieścić je w plastikowym pojemniku z bardzo szczelną pokrywką, tak aby dziecko musiało zwrócić się do ciebie i poprosić o pomoc, zanim dostanie to, czego chce.
• Zabawki, które motywują, mają krótką żywotność lub są zbyt skomplikowane, by dziecko mogło samodzielnie ich używać – jeśli dziecko ma trudności z korzystaniem z zabawki (bańki, balon, nakrętki, z wyskakującymi okienkami, muzycznych) wstrzymaj się chwilę, zanim pomożesz mu skorzystać z zabawki, i poczekaj, aż samo poprosi cię o pomoc, albo zakomunikuje ci, że potrzebuje twojego wsparcia, żeby zabawka mogła zadziałać.
• Wszystko poza jednym – podczas ubierania się daj dziecku potrzebne elementy garderoby oprócz jednego, np. skarpetki lub buta, by musiało cię o niego poprosić.
• Krok po kroku – jeśli dziecko naprawdę przepada za jakimś jedzeniem lub uwielbiam bawić się jakąś zabawką, zamiast dać mu wszystkie elementy jednocześnie, podaj mu kilka i poczekaj, aż poprosi cię o następne. Możesz robić to wiele razy i w ten sposób stwarzać liczne okazje , by twoje dziecko za każdym razem mogło poprosić o więcej.
• Zaproponuj przedmiot, którego dziecko nie chce (by usłyszeć „nie”) – w celu zachęcania dziecko do tego, by właściwie komunikowało słowo „nie”, zaproponuj mu rzeczy, co do których masz pewność, że za nimi nie przepada. Możesz spytać, czy czegoś nie chce, chociaż  dobre wiesz, że tego nie lubi.
• Zrób coś nierutynowego lub nieoczekiwanego – np. podczas kąpieli możesz spróbować zrobić coś kreatywnego i zapytać, czy któreś z rodzeństwa nie weszłoby do wanny w skarpetkach. Taka sytuacja stworzyłaby dla ciebie i twojego dziecka okazję do skomentowania „niemądrych’ pomysłów.
• Ukryj przedmiot – jeżeli twoje dziecko chciałoby jeść wyłącznie frytki z ketchupem – a z reguły idzie po prostu do lodówki, żeby sięgnąć po ketchup – ukryj go tak, by musiało poprosić o pomoc w jego znalezieniu.
• Nie odzywaj się – zamiast pytać swoje dziecko, co chciałoby zjeść, kiedy wchodzi do kuchni, możesz po prostu stanąć przed lodówką lub szafką i się nie odzywać. Jeśli dziecko naprawdę jest głodne, wskaże ci, że chce coś do jedzenia lub do picia (a wtedy będziesz mógł zareagować).
• Zaproponuj coś innego – jeśli twoje dziecko chce spać wciąż w tej samej piżamie, możesz spróbować zaproponować nową piżamę (może z jego ulubioną postacią z bajki).
• Kreatywna głupota (np. celowe popełnianie błędów) – możesz udawać, że czegoś nie wiesz albo, niby przypadkowo, popełnić błąd. Zachęci to dziecko do częstszej komunikacji: syn lub córka poprosi cię o to, czego chce, skomentuje fakt, że zrobiłeś coś niewłaściwie, albo powie ci, jak powinieneś to zrobić.
• Korzystaj z okazji, kiedy dzieje się coś złego – jeśli twoje dziecko przewróci się i się skaleczy, możesz je zapytać, jakiego koloru plaster będzie chciało.
• Dokonywanie wyborów – zamiast zawsze proponować dziecku tę samą rzecz, możesz stworzy okazje do komunikacji, dając mu możliwość wyboru w różnych sytuacjach. Pamiętaj, że twoje dziecko niekoniecznie musi coś powiedzieć, aby dokonać wyboru: możesz trzymać przed nim obie rzeczy i zachęcić je, aby wskazało jedną lub sięgnęło po tę, którą woli.

S. Griffin, D. Sandler, Motywuj do komunikacji. 300 ćwiczeń, gier i zabaw dla dzieci z autyzmem, Gdańsk 2018, Harmonia